BIJAK BAHASA

Kata Ganda

1. Kata Gandaan ialah satu proses pengulangan perkataan.
2. Kata ganda ialah kata yang terbentuk daripada kata yang digandakan sama ada sebahagian atau seluruhnya.
3. Proses pengulangan ini berlaku pada seluruh perkataan atau pun pada bahagian-bahagian tertentu dalam perkataan tersebut.

                Kata ganda terdiri daripada:

                (a) kata ganda seluruh;

                (b) kata ganda semu;

                (c) kata ganda separa;

                (d) kata ganda bersajak atau berima;

                (e) kata ganda berimbuhan.

 Terdapat empat jenis kata Gandaan iaitu :

a. Gandaan Seluruh Kata

b. Gandaan Separa / Separuh

c. Gandaan Berirama

d. Gandaan Menyaling

1.  Gandaan Seluruh Kata

Gandaan berlaku pada seluruh perkataan tersebut tanpa ada perubahan.

1. Kata ganda seluruh ialah kata dasar yang digandakan seluruhnya.

2. Kata ganda seluruh mesti diberi tanda sempang (-).

3. Kata ganda seluruh terdiri daripada kata nama, kata adjektif, kata kerja, dan kata keterangan.

Contoh :

Gandaan kata nama	Gandaan Kata kerja	Gandaan Adjektif /sifat
buku-buku lembu-lembu murid-murid kawan-kawan	baring-baring pandang-pandang jalan-jalan usik-usik	manis-manis besar-besar awal-awal bulat-bulat

 alat-alat, awal-awal ,balk-balk, benar-benar, besar-besar, budak-budak, cacing-cacing ,cepat-cepat,

kereta-kereta ,lazat-lazat,dan lain-lain.

 1. Kata ganda ialah kata yang terbentuk daripada kata yang digandakan

sama ada sebahagian atau seluruhnya.

2.             Kata ganda terdiri daripada:

                (a) kata ganda seluruh;

                (b) kata ganda semu;

                (c) kata ganda separa;

                (d) kata ganda bersajak atau berima;

                (e) kata ganda berimbuhan.

a) Kata Ganda Seluruh

 1.Kata ganda seluruh ialah kata dasar yang digandakan seluruhnya.

2. Kata ganda seluruh mesti diberi tanda sempang (‑).

3. Kata ganda seluruh terdiri daripada kata nama, kata adjektif, kata kerja, dan kata keterangan.

Senarai Kata Ganda Seluruh

-       alat-alat, awal-awal,benar-benar,besar-besar,budak-budak,kereta-kereta , dan lain-lain

b) Kata Ganda Semu

1.  Kata ganda semu ialah kata ganda yang terbentuk daripada kata yang digandakan seluruhnya dan diberi tanda sempang.

Kata ganda semu mempunyai makna yang khusus.

2.  Kata ganda semu terdiri daripada kata nama.

 Senarai Kata Ganda Semu

-       kuda-kuda,kupu-kupu,kura-kura,labah-labah,layang-layang,oleh-oleh,onde-onde, dan lain-lain

3 Kata Ganda Separa

1. Kata ganda separa terbentuk apabila sebahagian daripada kata saja yang digandakan.

Senarai Kata Ganda Bersajak/Berima

2. Semua kata ganda separa terdiri daripada kata nama.

 Senarai Kata Ganda Separa

-       bebawang,bebenang,bebudak,cecair,dedalu,dedaun,dedawai,gegendang,

geguli,jejari,jejarum, jejentik, kekabu, kekisi,kekunci ,kekuda, lelaki,lelangit,lelayang, pepejal, pepijat, pepenjuru, rerambut, sesiku sesungut, tetamu, tetangga

 4 Kata Ganda Bersajak/Berima

 1. Kata ganda bersajak atau berima ialah kata ganda yang mengalami persamaan atau penyesuaian bunyi (rima) di pangkal, di hujung, atau seluruhnya apabila digandakan.

Contohnya:

(a) persamaan bunyi di pangkal: lalu-lalang, beli-belah, dentam-dentum, dan sebagainya.

persamaan bunyi di hujung:

karut-marut, cerai-berai, calar-balar, dan sebagainya.

penyesuaian bunyi seluruhnya: compang-camping, dolak-dalik, huyung-hayang, dan sebagainya.

Persamaan Bunyi di Pangkal	Persamaan Bunyi di Hujung	Penyesuaian Bunyi Seluruhnya
batu-batan	anak-pinak	bolak-balik
beli-belah	calar-balar	compang-camping
bengkang-bengkok	cerai-berai	dolak-dalik
corat-coret	comot-momot	gopoh-gapah
degap-degup	gotong-royong	gunung-ganang
dentam-dentum	karut-marut	haru-biru
desas-desus	kaya-raya	huru-hara
gembar-gembur	kuih-muih	huyung-hayang
gerak-geri	pindah-randah	kacau-bilau

 Gandaan Separa  Separuh

 1. Gandaan separa dibina dengan cara memendekkan atau menyingkirkan bahagian perkataan asalnya.

2. Hanya diambil hujung perkataan itu.

Contohnya :

lelaki	bebola	lelabah	pepohon	jejari
kekuda	jejentik	kekabu	dedaun	kekisi

Gandaan Berirama

 1. Gandaan Berirama dibina dengan menambahkan perkataan yang lain bunyinya kepada perkataan asal.

2. Berlaku perubahan ejaan dan bunyi perkataan asalnya.

Contoh :

lauk-pauk	batu-bata	saudara-mara	bukit-bukau	kacau-bilau
tunggang-langgang	tanah-tanih	semak-samun	bengkang-bengkok	gelap-gelita

 Gandaan Menyalin

 1. Gandaan Menyalin dibina dengan mengekalkan kata dasarnya tetapi diikuti dengan kata berimbuhan.

2. Perkataan keduanya ditambah me ( N )

contoh :

tahu-menahu	tolong-menolong	jahit-menjahit	tarik-menarik	kejar-mengejar
sulam-menyulam	tawar-menawar	kata-mengata	sepak-menyepak	karang-mengarang
tari-menari	tangis-menangis	rampas-merampas	tumbuk-menumbuk	simpan-menyimpan